16 జనవరి 2024 కరెంట్ అఫైర్స్ తెలుగులో-Daily Current Affairs Updates

17 January 2024 Current Affairs in Telugu17 January 2024 Current Affairs in Telugu16 January 2024 Current Affairs in Telugu

ప్రపంచ స్థాయికి ‘నాసిన్’ కీర్తి:

అత్యంత వెనుకబడిన జిల్లాల్లో ఒక టైన ఉమ్మడి అనంతపురం జిల్లాలో ప్రపంచస్థాయి సంస్థ ‘నాసిన్’ అకాడమీని నెలకొల్పినందుకు ప్రధా ని నరేంద్రమోదీకి ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ జగన్మో హన్రెడ్డి ధన్యవాదాలు తెలియచేశారు. మంగళవా రం శ్రీసత్యసాయి జిల్లా గోరంట్ల మండలం పాలస ముద్రం వద్ద నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ కస్టమ్స్, ఇన్ డైరెక్ట్ ట్యాక్సెస్ అండ్ నార్కోటిక్స్ (నాసిన్) అకాడమీ ప్రారంభోత్సవంలో సీఎం జగన్ ప్రధానితో కలసి పాల్గొన్నారు. ‘నాసిన్’ను తీసుకొచ్చే గొప్ప ప్రయత్నం చేయడమే కాకుండా పట్టుబట్టి సాధించేందుకు కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ పలుసార్లు ఇక్కడికి రావడం మన కళ్లెదుటే కనిపిం చిన వాస్తవమన్నారు. ఇలాంటి ప్రతిష్టాత్మక సంస్థ మన రాష్ట్రం పేరు, ప్రతిష్టలను దేశంలోనే కాకుండా అంతర్జాతీయ స్థాయిలో ప్రతిబింబిస్తూ అత్యాధు నిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం, అన్నింటిని అనుసంధా నించే గొప్ప సంస్థగా నిలవాలని ఆకాంక్షించారు.

బీఈ ‘కార్బేవ్యాక్స్’కు డబ్ల్యూహెచ్ వో ఈయూఎల్:

హైదరాబాద్కు చెందిన వ్యాక్సిన్లు, ఔషధాల తయారీ రంగ సంస్థ బయోలాజికల్ ఈ. లిమిటెడ్ (బీఈ) రూపొందించిన ‘కార్బేవ్యాక్స్’ వ్యాక్సిన్కు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యూహెచ్వో) నుంచి ఎమర్జన్సీ యూజ్ లిస్టింగ్ (ఈయూ ఎల్) ఆథరైజేషన్ లభించింది. ఈ మేరకు మంగళవారం బీఈ తెలియజేసింది. ఇది స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో దేశంలో తయారైన తొలి కొవిడ్-19 ఆర్బీడీ ప్రొటీన్ సబ్-యూనిట్ వ్యాక్సిన్ కావడం విశేషం. 18 ఏండ్లు, ఆపై వయసున్నవారికి దేశీయ తొలి హెటిరోలోగస్ కరోనా బూస్టర్ కూడా ఇదే. ఇప్పటికే డ్రగ్స్ కంట్రోలర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా (డీసీ జీఐ) నుంచి దీనికి అనుమతి లభించిన సంగతి విదితమే. కేంద్ర ప్రభుత్వానికి 100 మిలియన్లకు పైగా కార్బేవ్యాక్స్ డోసులను బీఈ సర ఫరా చేసింది. కాగా, ఈ వ్యాక్సిన్కు డబ్ల్యూ హెచ్వై నుంచి ఈయూఎల్ ఆథరైజేషన్ లభించడంపట్ల సంస్థ ఎండీ మహిమా దాట్ల ఆనందం వ్యక్తం చేశారు.

‘సఖి నివాస్’:

ఉద్యోగాలు చేసే గ్రామీణ మహిళ లకు ప్రత్యేక వసతి .చిన్నారుల సంరక్షణకు డే కేర్ సెంటర్ ఏర్పాటు స్థల సేకరణకు యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ ఆదేశాలు-ఉన్నత చదువులు, ఉద్యో గాల కోసం వచ్చే విద్యార్థులకు, గృహిణులకు యూనివర్సిటీలు ఇకనుంచి ఆశ్రయం కల్పించనున్నాయి. ఇందుకు వర్సిటీల్లో ప్రత్యేకంగా వర్కింగ్ ఉమెన్ హాస్టళ్లు నిర్వహించనున్నాయి. అయితే అడ్మిషన్ మాత్రం ఇవ్వరు.. వసతిని మాత్రమే కల్పిస్తరు. ఈ హాస్టళ్లను మహిళా శిశు సంక్షేమశాఖ ఏర్పాటు చేయనుం డగా, నిర్మాణానికియ్యే వ్యయాన్ని ఆ శాఖయే భరిస్తుంది. మెరుగైన విద్య, ఉపాధి అవకాశాలను అందిపుచ్చుకొనేందుకు ఇటీవలికాలంలో గ్రామీణ మహిళలు, బాలికలు టైర్ -1 నగరాలు, మెట్రో నగరాలకు వలసపోతున్నారు. అయితే, వీరికి నగరాల్లో సురక్షిత వాతావరణం, వసతిని కల్పించేందుకు ‘సఖి నివాస్’ పేరిట వర్కింగ్ వుమెన్స్ హాస్టళ్లను ఏర్పాటు చేసేందుకు మహిళా శిశుసంక్షేమశాఖ ముందుకొచ్చింది. వీటి నిర్మాణానికి అనువైన స్థలాలను గుర్తించాలని యూజీసీ కార్యదర్శి మనీశ్ జోషి సూచించారు. ఈ మేరకు యూనివర్సిటీల వీసీలు, కాలే జీలు, విద్యాసంస్థల ప్రిన్సిపాళ్లకు ఆయన లేఖ రాశారు. రాబోయే 10 రోజుల్లో తమ పరిధిలోని 10 నుంచి 15 స్థలాలను గుర్తించి ప్రతిపాదనలు పంపించాలని సూచించారు. హాస్టళ్లో వసతి, భోజనంతో పాటు డే కేర్ సెంటర్ నిర్వహిస్తారు…

యుద్ధ రంగంలోకి ఇరాన్:

ఇరాక్లోని ఇజ్రాయెల్ నిఘా కేంద్రంపై క్షిపణుల దాడి నలుగురి మృతి ఇజ్రాయెల్, హమాస్ యుద్ధ రంగం లోకి ఇరాన్ నేరుగా దిగింది. ఇన్నాళ్లూ తాము మద్దతిచ్చే మిలిటెంట్ గ్రూపులతో దాడులు చేయించిన ఆ దేశం సోమవారం ఇరాక్, సిరి యాలపై క్షిపణుల వర్షం కురిపించింది. ఉత్తర ఇరాక్లోని ఇర్బిల్ నగరంలో అమెరికా కాన్సులే ట్కు సమీపంలో ఉన్న ఇజ్రాయెల్ నిఘా ముఖ్య కార్యాలయంపై బాలిస్టిక్ క్షిపణులను ప్రయోగించింది. కుర్దిష్ ప్రాంతంలోని ఈ నగ రంపై జరిగిన దాడిలో నలుగురు పౌరులు మరణించారు. ఆరుగురు గాయపడ్డారు. చని పోయిన వారిలో పెప్రా దిజాయి అనే స్థానిక వ్యాపారవేత్త, ఆయన కుటుంబ సభ్యులు ఉన్నారు. ఇర్బిల్ లోని ఇజ్రాయెల్ నిఘా సంస్థ మొస్సాద్ ముఖ్య కార్యాలయంపై తాము దాడి చేశామని ఇరాన్ రివల్యూషనరీ గార్డ్స్ (ఐఆర్) ఒక ప్రకటనలో వెల్లడించింది. 11 బాలిస్టిక్ క్షిప ణులను ప్రయోగించామని తెలిపింది. సిరియా లోని ఐసిస్ స్థావరాలపై దాడులు చేశామని మరో ప్రకటనలో ఐఆర్డీ తెలిపింది. 4 ఖైబర్ క్షిపణులతో ఇస్లాబ్లోని తీవ్రవాద శిబిరాలను ధ్వంసం చేశామని వివరించింది. ఇడ్లిబ్లో లో జరి గిన దాడిలో ఇద్దరు గాయపడ్డారు. ఈ దాడు లపై ఇజ్రాయెల్ వెంటనే స్పందించలేదు.

విదేశాల్లో ఉన్న 30 మిలియన్ల బ్రిటిష్ పౌరులకు ఓటు హక్కు:

బ్రిటీష్ పౌరులు ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా సాధారణ మరియు స్థానిక ఎన్నికలలో తమ ఓటు హక్కును వినియోగించుకోవచ్చు. గతంలో 15 ఏళ్లకు పైగా విదేశాల్లో నివసించిన వారికి ఓటు వేసే అవకాశం ఉండేది కాదు. తాజా ఎన్నికల చట్టం 2022 ప్రకారం, ఈ విధానం రద్దు చేయబడింది. దీని అర్థం విదేశాల్లో నివసిస్తున్న భారతీయులతో సహా 30,000 మందికి పైగా బ్రిటిష్ పౌరులు ఓటు హక్కును తిరిగి పొందారు. 1928లో మహిళల ఓటు హక్కును ప్రవేశపెట్టిన తర్వాత మొదటిసారిగా, UK ఓటర్ల జాబితాలో ఓటర్ల సంఖ్య గణనీయంగా పెరిగింది. UK పౌరులు తమ ఓటును ఆన్‌లైన్‌లో నమోదు చేసుకోవచ్చు. ఇది వారు ఓటు వేయడానికి నమోదు చేసుకున్న లేదా చివరిగా నివసించిన UK చిరునామాకు లింక్ చేయబడింది. మీరు మూడు సంవత్సరాల పాటు ఎన్నికల రిజిష్టర్‌లో ఉంటారు. నమోదు చేసుకున్న తర్వాత, ఓటర్లు మెయిల్ ద్వారా ఓటు వేయడానికి లేదా ఆన్‌లైన్‌లో ఓటు వేయడానికి కూడా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.

వాద్‌నగర్‌లో 800 ఏళ్ల క్రితం మానవ నివాసం ఉన్న జాడలు:

గుజరాత్‌లోని వాద్‌నగర్‌లో క్రీస్తుపూర్వం 800 నాటి మానవ నివాస జాడలు కనుగొనబడ్డాయి. కనుగొన్న బి.సి. IIT ఖరగ్‌పూర్, ఆర్కియోలాజికల్ సొసైటీ ఆఫ్ ఇండియా (ASI), ఫిజికల్ రీసెర్చ్ లాబొరేటరీ (PRL), జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం (JNU) మరియు డెక్కన్ విశ్వవిద్యాలయాల పరిశోధకులు వాద్‌నగర్‌లోని పురావస్తు త్రవ్వకాలను పరిశీలించి, ఈ విషయాన్ని నిర్ధారించారు. 3,000 సంవత్సరాల కాలంలో, ఈ ప్రాంతంలో వివిధ రాజ్యాలు పెరిగాయి మరియు పడిపోయాయి మరియు కరువు మరియు ఇతర వాతావరణ వైపరీత్యాల కారణంగా మధ్య ఆసియా తెగలు పదే పదే రాజ్యంపై దాడి చేశారు. వాడ్‌నగర్‌ ప్రధాని మోదీ స్వస్థలం. ఇక్కడ జరిగిన తవ్వకాలు ఏడు సాంస్కృతిక దశలను వెలుగులోకి తెచ్చాయి. వారు బౌద్ధ, మూరిష్, ఇండో-గ్రీక్, శక-క్షత్రప, హిందూ సోలంకి, ఢిల్లీ-మంగోలియన్ మరియు గైక్వాడ్-బ్రిటీష్ వలసరాజ్యాల కాలాలకు చెందినవారు. త్రవ్వకాలలో, పురాతన బౌద్ధ చిహ్నాలు మరియు యవన (గ్రీస్) రాజు అపోలో డాటోస్ కాలం నాటి నాణేల ముద్రణలు కనుగొనబడ్డాయి. సిరామిక్, ఇనుము, బంగారం, వెండి మరియు రాగితో పాటు గాజు పూసలతో చేసిన పాత్రలు కూడా కనుగొనబడ్డాయి. భారతదేశంలో పురాతన కాలం నుండి నేటి వరకు నివసించిన ఏకైక నగరం వాద్‌నగర్. వివిధ కాలాలకు చెందిన పురావస్తు అవశేషాలు ఒకే చోట చెక్కుచెదరకుండా లభించడం కూడా ప్రస్తావించదగిన విషయం. నిజానికి, వడ్‌నగర్ 1400 BC నాటికే ఉండేది. క్రీస్తుపూర్వం 4వ శతాబ్దంలో హరప్పా నాగరికతలో మానవ నివాసం ఉండవచ్చు. వాద్ నగర్ హరప్పా మరియు సింధు లోయ నాగరికత కాలం నుండి ఉందని నిర్ధారించినట్లయితే, భారతదేశంలో మానవ నాగరికత 5500 సంవత్సరాలుగా వర్ధిల్లుతున్నట్లు అంచనా.

భారతదేశంలో పేదరికం తగ్గింపు నీతి ఆయోగ్ నివేదిక విడుదల:

గత తొమ్మిదేళ్లలో భారతదేశంలో 24.82 మిలియన్ల మంది బహుళ పేదరికం నుండి బయటపడినట్లు నీతి ఆయోగ్ సోమవారం విడుదల చేసిన నివేదిక పేర్కొంది. అంటే ప్రతి సంవత్సరం సగటున 2.75 మిలియన్ల మంది పేదరికం నుండి బయటపడుతున్నారని నీతి ఆయోగ్ సభ్యుడు రమేష్ చంద్ తెలిపారు. ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, మధ్యప్రదేశ్‌లలో పేదరికం ఎక్కువగా పడిపోయిందని నీతి ఆయోగ్ పేర్కొంది. 2013-14 నుండి 2022-23 వరకు, ఉత్తరప్రదేశ్‌లో 5.94 మిలియన్ల మంది, బీహార్‌లో 3.77 మిలియన్లు మరియు మధ్యప్రదేశ్‌లో 2.30 మిలియన్ల మంది పేదరికం నుండి బయటపడ్డారు. దేశవ్యాప్తంగా పేదరికం నుండి బయటపడిన వారిలో దాదాపు సగం మంది ఉన్నారు పైగా అవి ఈ మూడు రాష్ట్రాల్లోనే ఉన్నాయి.

స్టార్టప్ ర్యాంకింగ్స్‌లో రెండో కేటగిరీలో తెలంగాణ, మూడో కేటగిరీలో ఆంధ్రప్రదేశ్ ఉన్నాయి.

కేంద్ర వాణిజ్య మంత్రిత్వ శాఖ విడుదల చేసిన స్టేట్ స్టార్టప్ ర్యాంకింగ్ 2022 నివేదికలో తెలంగాణ రెండో కేటగిరీలో, ఆంధ్రప్రదేశ్ మూడో కేటగిరీలో నిలిచాయి. దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న రాష్ట్రాలు/యూటీలను కోటి కంటే ఎక్కువ జనాభా ఉన్న రాష్ట్రాలు, కోటి కంటే తక్కువ జనాభా ఉన్న రాష్ట్రాలుగా విభజించి కేంద్రం ఈ ర్యాంకులను ప్రకటించింది. మంగళవారం ఇక్కడ జరిగిన కార్యక్రమంలో కేంద్ర వాణిజ్య, పరిశ్రమల శాఖ మంత్రి పీయూష్ గోయల్ అవార్డులను అందజేశారు. ఏడు సంస్కరణలు 25 యాక్షన్ పాయింట్‌లుగా విభజించబడతాయి మరియు రాష్ట్రాలు/యుటిల పనితీరు ప్రశంసించబడుతుంది.

Corbevax Vaccine:

హైదరాబాద్‌కు చెందిన బయోలాజిక్స్ కంపెనీ దేశీయంగా ఉత్పత్తి చేయబడిన కార్బెవాక్స్ కోవిడ్ వ్యాక్సిన్‌ను ఉత్పత్తి చేయడానికి ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ నుండి గ్రీన్ సిగ్నల్ పొందింది. ముఖ్యంగా, ప్రొటీన్ సబ్యూనిట్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ను ఇంట్లోనే అభివృద్ధి చేసిన మొదటి స్వదేశీ కోవిడ్ వ్యాక్సిన్ ఇదే. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో CorbiVax వ్యాక్సిన్ ఇవ్వవచ్చని WHO చెబుతోంది. CorbiVax ఇప్పటికే DCGI ఆమోదం పొందింది. కంపెనీ ఇప్పటి వరకు సుమారు 100 మిలియన్ కార్బివాక్స్ కోవిడ్ వ్యాక్సిన్‌లను కేంద్ర ప్రభుత్వానికి అందించింది. ఈ టీకా ప్రధానంగా 12 మరియు 14 సంవత్సరాల మధ్య పిల్లలకు ఇవ్వబడుతుంది.

బయోఏషియా 2024 సదస్సు:

హైదరాబాద్ సెంటర్ ఫర్ ఫోర్త్ ఇండస్ట్రియల్ రివల్యూషన్ (సీ4ఐఆర్) ఏర్పాటుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వంతో ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారు. బయోఏషియా 2024 సదస్సులో భాగంగా ఫిబ్రవరి 28న కేంద్రం ప్రారంభం కానుంది. ఇందులో భాగంగా దేశంలో ఆరోగ్య సంరక్షణను మెరుగుపరిచేందుకు టెక్నాలజీ ఆధారిత కార్యక్రమాలను అభివృద్ధి చేస్తున్నారు. స్విట్జర్లాండ్‌లోని దావోస్‌లో జరుగుతున్న వరల్డ్ ఎకనామిక్ ఫోరం వార్షిక సదస్సులో వరల్డ్ ఎకనామిక్ ఫోరం అధ్యక్షుడు బోర్గే బరాండే నేతృత్వంలోని ప్రతినిధి బృందంతో అధ్యక్షుడు రావనాథ్ రెడ్డి సమావేశమయ్యారు. అప్పుడు కలిసి ఈ ప్రకటనను ప్రకటించారు.

బద్దలయ్యే అగ్నిపర్వతం:

ఈ ద్వీపంలోని రెక్జానెస్ ద్వీపకల్పంలో పెద్ద అగ్నిపర్వతం బద్దలైంది. ఫలితంగా ఏర్పడే అగ్నిప్రమాదం ప్రజల తలలపై పడుతుంది. దీంతో చుట్టుపక్కల ఉన్న పలు ఇళ్లు ధ్వంసమయ్యాయి. ఈ ప్రాంతానికి లావా ముప్పు ఉన్నందున, ఇప్పటివరకు అనేక చర్యలు తీసుకున్నారు. కొద్ది నెలల్లోనే ఐస్‌లాండ్‌లో అగ్నిపర్వతం బద్దలైంది. ఈ కారణంగా, బ్లూ లగూన్ పర్యాటక ప్రదేశం జనవరి 25 వరకు మూసివేయబడుతుందని ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. ప్రస్తుతం మూగజీవం స్థలానికి దూరంగా ఉన్నప్పటికీ తెలివిగా ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు అధికారులు తెలిపారు.

వాతావరణ యాప్ ఆవిష్కరణ:

గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని వారికి వాతావరణ సమాచారం అందించేందుకు ‘హరర్ మౌసం.. హర్ఘర్ మౌసం’ పేరిట కొత్త యాప్ను వాతావరణ శాఖ తీసుకొచ్చింది. IMD 150వ వార్షికోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని ఉప రాష్ట్రపతి జగదీప్ ధన్ ఖడ్ విడుదల చేశారు. ఈ యాప్ సేవలు త్వరలోనే అందుబాటులోకి రానున్నట్లు అధికారులు తెలిపారు. ఇంగ్లిష్, హిందీ, తెలుగుతో సహా 12 భాషల్లో అయిదు రోజులకు సంబంధించిన వాతావరణ వివరాలు తెలుసుకోవచ్చు.ప్రతిచోట వాతావరణం -ఇంటింటికి వాతావరణం’ కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రత్యేకంగా ‘ప్రతి చోటా వాతావరణం- ఇంటింటికి వాతావరణం’ అనే పేరుతో ప్రత్యేక మొబైల్ IMDయాప్ ను రూపొందించారు. దీని ద్వారా వారం రోజులకు సంబంధించిన వాతావరణం, అలాగే కొన్ని గంటలలో వాతావరణం ఎలా మారబోతుందని వివరాలను, గరిష్ట, కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు గాలిలో తేమశాతం తెలుస్తుంది. దీనిపై రామగుండం IMD& RS-RWపరిశీలన కేంద్రం ఇంచార్జీ అధికారి ప్రదీప్ కుమార్ తెలిపారు.

Also Read: 15 January 2024 Current Affairs in Telugu